"Medytacja a uzależnienia - spotkanie z o. Joe Pereirą" - tak nazywała się konferencja zorganizowana 7 czerwca 2013 r. w Centrum Kultury Katowice im. Krystyny Bochenek przez katowicką grupę medytacyjną Światowej Wspólnoty Medytacji Chrześcijańskiej WCCM. Konferencja odbyła się w dniu, w którym Kościół katolicki świętuje Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa. Dla osób uzależnionych, którzy wzięli w niej udział był to termin znamienny - wszak to dzięki płynącego z Bożego Serca miłosierdzia uzyskali trzeźwość, którą mogą obecnie utrwalać w swym życiu.

Spotkanie rozpoczęło się o godzinie 10.00. Wzięło w nim udział około 100 uczestników, których przywitał Andrzej Ziółkowski - koordynator Światowej Wspólnoty Medytacji Chrześcijańskiej w Polsce.

Andrzej przybliżył sylwetkę o. Joe Pereiry, księdza z archidiecezji bombajskiej w Indiach, mającego duże doświadczenie z pracy na rzecz ludzi uzależnionych, chorych na AIDS, głównie w ramach Fundacji Kripa, której jest założycielem.

W swym pierwszym wystąpieniu ojciec Joe wprowadził obecnych w praktykę medytacji chrześcijańskiej, opartej ma nauczaniu ojca Johna Maina OSB. Następnie odbyła się wspólna medytacja, a po niej został przedstawiony film z serwisu YouTube, prezentujący działalność Fundacji Kripa. Po filmie rozpoczął się blok konferencji, rozdzielony przerwami na kawę i lunch.

Konferencja ojca Pereiry nosiła tytuł: "Świadomość ciała w Medytacji Chrześcijańskiej pomocą w praktyce 11 kroku". Ojciec Joe mówił, miedzy innymi, o wykorzystywanym w Kripie dorobku Programu 12 kroków Wspólnoty Anonimowych Alkoholików, która jako pierwsza zwróciła uwagę na potrzebę traktowania alkoholizmu, jako choroby trzech sfer - ciała, umysłu i duszy. Doświadczenia AA sprawdziły się w przypadku innych uzależnień - narkomanii, hazardu, obżarstwa itp. Na bazie aowskich 12 Kroków powstały analogiczne programy zdrowienia Wspólnoty Anonimowych Narkomanów, Anonimowych Hazardzistów, Anonimowych Żarłoków itp. Ojciec Pereira podkreślił, że w dzisiejszych czasach najskuteczniejsze efekty leczenia ludzi uzależnionych przynosi wspólne oddziaływanie medycyny (ciało), psychoterapii (umysł) i rozwoju duchowego (dusza). Tego typu działanie praktykowane jest w Fundacji. O jego skuteczności mogą świadczyć coraz liczniej powstające ośrodki Kripy na całym świecie. 

11 krok Programu Wspólnoty AA brzmi: "Dążyliśmy poprzez modlitwę i medytację do coraz doskonalszej więzi z Bogiem, jakkolwiek Go pojmujemy, prosząc jedynie o poznania Jego woli wobec nas oraz siłę do jej spełnienia". Medytacja jest jednym z głównych wskazań tego kroku. W Kripie, dużą wagę przykłada się do zachęcania ludzi, którzy praktykują medytację do przyjaznego traktowania swego ciała. Służy ku temu metoda opracowana przez nauczyciela jogi B.K.S. Iyengara, traktowana przede wszystkim jako element rozwoju duchowego, a nie li tylko jako ćwiczenie fizyczne. Ojciec Pereira podkreślał, że stosowanie jej ma niezwykle korzystny wpływ na ciało - przywraca mu zdrowie, sprawność, wrażliwość. W ten sposób ciało bardziej godnie wypełnia swe przeznaczenie - bycie świątynią Ducha Świętego.

W dzisiejszych czasach nauka coraz częściej zwraca uwagę na korzyści płynące z praktyki medytacyjnej, do których zalicza sie miedzy innymi - poprawa stanu zdrowia fizycznego i psychicznego. Wielu psychoterapeutów zaleca swym pacjentom stosowanie medytacji oraz wywodzących się z niej ćwiczeń relaksacyjnych. Był to temat kolejnej konferencji pt: "Rola ćwiczeń relaksacyjno-koncentrujących i medytacji w utrzymaniu abstynencji". Prelegentem była Katarzyna Serafinowska-Gabryel - specjalista Unii Europejskiej d/s uzależnień, psycholog i psychoterapeuta, która w swym wystąpieniu dowodziła słuszności stosowania medytacji i ćwiczeń relaksacyjnych przez osoby wychodzące z nałogu. Teorię zobrazowała między innymi przykładem osób - trzeźwiejących alkoholików z Wrocławia -  którzy po mitingach lub w domach praktykują z powodzeniem ćwiczenia relaksacyjne i widzą ich efekty w swym życiu. Obecni na sali konferencyjnej słuchacze mogli również przekonać się o ich wartości - poprowadzeni przez panią Katarzynę odbyliśmy krótką sesję ćwiczeń.

Kolejną osobą, którą mogliśmy wysłuchać na konferencji była mjr. Urszula Wojciechowska-Budzikur, zastępca dyrektora Aresztu Śledczego w Częstochowie, psycholog i psychoterapeuta. Pani Urszula jest inicjatorką realizowanego od 2009 roku w Areszcie Śledczym w Częstochowie oraz podlegającym mu Oddziale Zewnętrznym w Wąsoszu Górnym programu ,,Medytacja. Szansa na wewnętrzną wolność”, umożliwiającego osadzonym praktykę medytacji chrześcijańskiej, według nauczania ojca Johna Maina. Dodajmy, że program wspierali wolontariusze z katowickiej grupy medytacyjnej. Wprowadzenie programu spotkało się z dużym zainteresowaniem innych jednostek penitencjarnych. Dzisiaj, grupy medytacji chrześcijańskiej, działają już w kilku innych zakładach karnych: w Cieszynie, Raciborzu oraz w Areszcie Śledczym w Poznaniu. Kilka kolejnych jednostek zainteresowanych jest utworzeniem podobnych grup u siebie. Co ciekawe, wśród  ludzi medytujących w więzieniach są również osoby należące do więziennej subkultury - tak zwani "grypsujący", którzy w dużym stopniu ograniczeni są przez obowiązujące w ich środowisku zasady. Pokazuje to, że pragnienie medytowania ma moc, pozwalającą przekraczać wszelkie bariery stworzone przez umysł.

W grupie medytacyjnej podobnie, jak i we wspólnotach skupiających ludzi uzależnionych, istnieje duża więź. O relacjach międzyludzkich, wzajemnym zaufaniu i otwarciu na pomoc z zewnątrz mówił ostatni prelegent na konferencji -  Bogdan Białek, założyciel i redaktor naczelny magazynu psychologicznego "Charaktery", posiadający w swej karierze zawodowej również okres pracy z uzależnionymi od alkoholu. Zawarte w tytule jego konferencji przesłanie - "Po pierwsze słuchaj" wskazuje na jeden z najważniejszych czynników, umożliwiających wychodzenie z nałogów. Dosadnie wyrażony on jest w powiedzeniu AA - "Wyjmij watę z uszu i włóż ją do ust".  Otwarcie się na łaskę Boża oraz pomoc ludzi, którzy wyszli z piekła spowodowanego alkoholizmem, narkomanią czy hazardem, może sprawić, że można odbić się od dna w stronę trzeźwości. Zresztą to powiedzenie można odnieść do wielu innych sytuacji życiowych, niekoniecznie związanych z nałogami.

Po bloku konferencyjnym wszyscy prelegenci odpowiadali na pytania z sali. Poruszone zostały różne tematy, miedzy innymi: sprawy związane z praktyką medytacyjną, działalnością Fundacji Kripa czy też funkcjonowaniem grup medytacyjnych w zakładach karnych.

Część merytoryczno/praktyczną katowickiej konferencji zamknęły warsztaty z ojcem Joe Pereirą, który przybliżył nam praktykę jogi B.K.S. Iyengara. Oczywiście w ograniczonym zakresie. Ojciec Joe skupił się na kilku podstawowych, bardzo przydatnych w praktyce medytacyjnej ćwiczeniach, pozwalających uelastycznić kończyny dolne czy pogłębić oddech (oddychajmy jak orły, a nie jak kurczaki!). Poznaliśmy również proste sposoby wzmacniające serce, wśród których znalazł się również spacer (wzmacniając łydki, wzmacniamy serce!).

Umysły pobudzone w czasie konferencji, sesji pytań i warsztatów wyciszyły się w czasie medytacji, po której mogliśmy przeżyć kontemplatywną Mszę Świętą, odprawioną przez o. Joe i o. Wojciecha Drążka.

Miejmy nadzieję, że wiedza zdobyta w czasie konferencji pomoże uczestniczącym w niej psychoterapeutom, księżom, przedstawicielom jednostek penitencjarnych, lepiej poznać ideę wykorzystania medytacji w zdrowieniu ich podopiecznych. Myślę też, że ludziom uzależnionym, obecnym na konferencji, pomoże ona w drodze, która mieści się w przestrzeni wyrażonej słowami Pana Jezusa: "Tak samo w niebie większa będzie radość z jednego grzesznika, który się nawraca, niż z dziewięćdziesięciu dziewięciu sprawiedliwych, którzy nie potrzebują nawrócenia" (Łk. 15,7).

Grzegorz Płonka

PS. Wyrazy uznania i podziękowanie dla organizatorów. Było super!